Đan Mạch- Năm 1981, vụ việc “Whisky on the Rocks”, được đặt theo tên tàu ngầm lớp “Whisky” của Liên Xô mắc cạn ở quần đảo Karlskrona, cách Stockholm 500 km, đã trở thành tiêu đề trên báo chí Thụy Điển. Sau đó, xét đến nhiều báo cáo về tàu ngầm nghi ngờ có mặt ở vùng biển Thụy Điển, thuật ngữ “hội chứng kính tiềm vọng” đã được sử dụng.
Tuy nhiên, nhiều năm sau đó một ủy ban điều tra tuyên bố rằng họ không có bằng chứng “thuyết phục” nào để xác nhận tàu ngầm Liên Xô xâm nhập vào vùng biển Thụy Điển. Điều đó không có nghĩa là các nước khác không có phản ứng gì… giống như các nước Mỹ và Anh, NATO đã tìm cách thử nghiệm khả năng phòng thủ của các nước Scandinavia, khi đó đang ở tuyến đầu chống lại Liên Xô. Điều này càng đúng hơn vì trong trường hợp xảy ra chiến tranh, có lẽ họ sẽ tìm cách đảm bảo quyền kiểm soát Biển Baltic để có thể tiếp cận Đại Tây Dương.
Trong mọi trường hợp, dù có thật hay không thì hội chứng kính tiềm vọng này nhấn mạnh nhu cầu sở hữu tàu ngầm của hải quân Thụy Điển. Và hiện nay, nó có hai loại tàu ngầm hiện có trong biên chế.
Như vậy, ba tàu ngầm lớp “Gotland” [HSwMS Gotland, HSwMS Uppland và HSwMS Halland] có lượng giãn nước khi lặn là 1.600 tấn và được trang bị sáu ống phóng ngư lôi [bốn ống 533 mm và hai ống 400 mm]. Hai trong số chúng đã được cải tiến như một phần của hợp đồng trị giá gần 200 triệu euro được trao cho xưởng đóng tàu Saab Kockums.
Với thiết kế cũ hơn, lớp Södermanland bao gồm hai tàu ngầm, cụ thể là HSwMS Södermanland và HSwMS Östergötland. Với lượng giãn nước khi lặn là 1.700 tấn và được trang bị chín ống phóng ngư lôi [sáu ống 533 mm và ba ống 400 mm], hai đơn vị này đã được cải tiến đáng kể vào những năm 2000, với việc bổ sung thêm một phần dài 12 mét và hệ thống đẩy kỵ khí [AIP]. Chiếc thứ hai được đưa vào dự trữ năm 2021 trong khi chiếc đầu tiên sẽ tiếp tục phục vụ cho đến năm 2024-25. Nhưng có khả năng hải quân Thụy Điển sẽ phải thay đổi kế hoạch của mình.
Năm 2015, Bộ Quốc phòng Thụy Điển đã khởi động chương trình A26 nhằm thay thế hai tàu ngầm lớp Södermanland từ năm 2023. Sau đó, một hợp đồng trị giá 8,6 tỷ crown Thụy Điển [khoảng 800 triệu euro] đã được trao cho Saab Kockums. Hai chương trình này đã được đưa vào phát triển ngay.
Cũng cần phải nhắc lại rằng, với chiều dài 65,5 mét, rộng 6,75 mét và lượng giãn nước khi lặn là 2.200 tấn, tàu ngầm loại A26 [hay lớp Blekinge] được cho là êm hơn nhiều so với các tàu tiền nhiệm nhờ động cơ Stirling Mk3 mới. Được trang bị ống phóng ngư lôi 533 và 400 mm cùng khả năng trang bị máy bay không người lái dưới nước [UVV], tàu có thể chở tối đa 61 người [bao gồm ít nhất 17 thủy thủ tàu ngầm và lính biệt kích thủy quân lục chiến].
Tuy nhiên, chương trình phát triển này dành cho ngành công nghiệp hải quân Thụy Điển đang gặp khó khăn và chậm trễ do các mục tiêu đặt ra lúc đầu là quá tham vọng. Do đó, vào năm 2021, có vẻ như Saab Kockums sẽ không đáp ứng được thời gian giao hàng theo kế hoạch… cũng như chi phí, vì chúng ước tính ở mức 14 tỷ crown Thụy Điển [1,3 tỷ euro]. Hai tàu ngầm – HSwMS Blekinge và HSwMS Skåne – dự kiến sẽ được hạ thủy vào năm 2027 và 2028. Điều này có nghĩa là kéo dài tuổi thọ của HSwMS Södermanland cho đến thời điểm đó.
Từ đó đến nay, tình hình vẫn không có nhiều dấu hiệu tích cực. Dự án bị trì hoãn, điều này sẽ dẫn đến việc đàm phán lại thời hạn và chi phí. Hậu quả của việc chậm trễ giao hàng hiện đang được đánh giá. Theo như nhận định thì hai tàu ngầm này sẽ không được bàn giao cho Hải quân Thụy Điển trước giai đoạn 2031-35.
Báo cáo của lực lượng Hải quân hoàng gia Thụy Điển cũng nhấn mạnh việc giao hàng có thể bị chậm trễ có nghĩa là HSwMS Södermanland sẽ được duy trì hoạt động cho đến khi HSwMS Skåne đi vào hoạt động.
Nguồn: Tổng hợp